De vrouw in de koelkast

Het is 1981. In Stavanger, een stad die gebukt gaat onder de snel opkomende olie-industrie en de daarmee samenhangende Amerikaanse bedrijfscultuur, zoekt de sympathieke privé-detective Varg Veum de offshorewerker Arne Samuelsen. Stavanger maakt in die tijd, als gevolg van de olievondsten in het Noordzeegebied, een explosieve groei door. Er verandert veel voor het zuidwesten van Noorwegen: de werkgelegenheid neemt toe en de infrastructuur wordt steeds beter, maar in het kielzog van het grote geld komen ook criminaliteit en prostitutie naar de stad. In deze nieuwe broeihaard van geweld, is Arne Samuelsen spoorloos verdwenen. In de koelkast van zijn appartement treft Veum wel een onthoofd vrouwenlijk aan. De vragen die Veum zich stelt zijn dan ook: waar is de olieman en wie is het lijk? Tijdens zijn onderzoek wordt hij steeds ernstiger bedreigd door de onderwereld van Stavanger.

Boekgegevens
Titel: De vrouw in de koelkast (1996)
Auteur: Gunnar Staalesen
Originele titel: Kvinnen i kjřleskapet (1981)
Vertaling: Annemarie Smit
Uitgeverij: Meulenhoff
ISBN: 90-290-4166-3
Omvang: 221 p.

Gelezen: 12-2003 / 10-2009

BOB-score 3/5

Boek verliest van film
Het is november en mistflarden onttrekken het zicht op de bergen wanneer privé-detective Varg Veum van een ongeruste moeder opdracht krijgt om op zoek te gaan naar haar zoon. Zoonlief is werkzaam op een boorplatform en huurt tijdens zijn verlof een kamer bij een hospita in Stavanger. Veum vertrekt tijdens een van de eerste herfststormen van het seizoen met de boot van Bergen naar Stavanger. Deze kleine stad voelt steeds sterker de ijzeren greep van de olie-industrie. Olie brengt geld naar Stavanger maar laat ook de prostitutie en illegale gokhandel bloeien in de traditioneel agrarische en streng gelovige gemeenschap.

Gunnar Staalesen heeft een sterke binding met de stad Bergen waar hij zijn speurder Varg Veum onrecht laat bestrijden. Het boek De vrouw in de koelkast verscheen al in 1981 als vierde deel in een reeks over Veum, waarbij de voormalig sociaal werker zich laat inhuren voor het terugvinden van mens of eigendom. Compleet met haveloos kantoor en een fles aquavit in zijn bureaula wordt Veum de Scandinavische tegenhanger van Philip Marlowe.

In Stavanger vindt Veum in de kamer van de verdwenen Arne Samuelsen het onthoofde lichaam van een jonge vrouw. Bloot en keurig opgevouwen in de koelkast. Nadat de lokale politie door Veum is overtuigd dat het vrij normaal is dat tijdens zijn speurwerk geregeld doden opduiken kan de privé-detective verder op zoek naar de verloren zoon. Een tweede slachtoffer laat niet lang op zich wachten. De politie van Stavanger vindt het lichaam van een dode prostituee. De al wat oudere vlinder van de nacht die bekend stond als Laura Losjes is een van de laatste personen die Arne levend heeft gezien.

De vrouw in de koelkast verscheen voor het eerst in 1996 in vertaling. Naar aanleiding van de verfilming van de boeken over Varg Veum met in de hoofdrol de acteur Trond Espen Heim wordt een aantal boeken opnieuw uitgebracht. De verfilming van het boek geeft een eigentijdser verhaal met een jonge Veum die ook nu op zoek moet naar Arne Samuelsen, een jonge briljante technicus die met al zijn kennis spoorloos verdwijnt en zijn werkgever zwaar in de problemen achterlaat. Veum stuit ook hier op een lichaam van een vrouw in de koelkast. Een lichaam dat echter spoorloos verdwijnt voor de politie arriveert.

Begin jaren tachtig, de tijd dat Staalesen zijn boeken schreef over Varg Veum was het tijdperk dat de privé-detectives opnieuw tot bloei werden gebracht door onder andere Sue Grafton en Sara Paretsky. De vrouw in de koelkast volgt een simpele verhaallijn die recht op de ontknoping aankoerst zonder echt spannende of onverwachte plotwendingen. In dit boek staat Veum nog stevig op eigen benen en komt hij redelijk ongehavend uit de strijd, dit in tegenstelling tot de latere boeken waarin de fles Acquavit vaak uitkomst moet bieden. De eenvoud van deze zaak en het gemak waarmee Veum tot de kern komt maken dit een aardig maar niet echt bijzonder verhaal. Voor het echte thrillergevoel kan beter de tot film bewerkte versie worden bekeken.


Veum zoekt verdwenen zoon van oppassende weduwe
Varg Veum, werkzaam in Bergen, vertrekt naar Stavanger op zoek naar de verdwenen zoon van een oppassende weduwe, werkzaam op een olieplatform. Hij doet in diens flat een lugubere ontdekking, die hem evenwel bij zijn zoektocht niet veel verder brengt. Wel krijgt hij steun van een hoertje, dat het met hem voor niets doet, de wensdroom van de meeste mannen, vooral die van het zwijgzame, introverte, maar wel doortastende en koppige soort. De echte mannen dus. Ik vond de intrige dunnetjes, de opzet ouderwets, de stijl niet veel bijzonders.
Willy Wielek in Trouw - 21/06/1996