De gekwelde man
Håkan von Enke, een gepensioneerde marineofficier, verdwijnt tijdens zijn ochtendwandeling in een bos nabij Stockholm. Voor Kurt Wallander wordt dit een hoogstpersoonlijke kwestie aangezien Von Enke de schoonvader is van zijn dochter Linda. Terwijl Wallander zich het hoofd breekt over de toedracht, beseft hij dat hij een gigantisch geheim op het spoor is dat betrekking heeft op de volledige Zweedse naoorlogse geschiedenis. Dan verschijnt er in zijn persoonlijk leven een nog veel donkerder wolk aan de horizon.
Boekgegevens
Titel: De gekwelde man (2010)
Auteur: Henning Mankell
Originele titel: Den orolige mannen (2009)
Vertaling: Janny Middelbeek-Oortgiesen
Uitgeverij: De Geus
ISBN: 90-445-1524-4
Omvang: 602 p.
Gelezen: 12-2010
BOB-score 4/5
Oorverdovend stil
'Je moet de samenleving begrijpen om de misdaad te kunnen begrijpen. Want misdaad is altijd
een spiegel van de samenleving,' aldus Henning Mankell in een interview naar aanleiding
van De gekwelde man, zijn tiende boek over inspecteur Kurt Wallander uit Ystad. Tussen
1991 en 1999 schreef Mankell negen delen over zijn knorrige speurder waarbij hij de Zweedse
samenleving beschreef vanuit Wallanders perspectief. Na een stilte van tien jaar laat de
internationaal succesvolle auteur Kurt voor de laatste keer op de planken staan. Het is het
laatste optreden van een zestigjarige politieman, feilloos geportretteerd door zijn even oude
geestelijk vader. Twee mannen die weten dat ze over de helft van hun leven zijn en een ultieme
poging doen om de wereld en zichzelf te doorgronden.
Op zijn verjaardagsfeest vertelt de voormalig marineofficier Håkan von Enke aan Wallander over
een incident met een onderzeeër in de Zweedse wateren begin jaren tachtig. Een onrustige periode
in de geschiedenis van Zweden voorafgaand aan de moord op premier Olaf Palme. Wallander hoort
het verhaal aan van de man die mogelijk de schoonvader wordt van zijn dochter Linda. Dochterlief
heeft een relatie met de jonge financiële expert Hans von Enke die voor een hedgefonds werkt.
Het jonge paar heeft samen een dochtertje dat Wallander in de nieuwe rol van grootvader plaatst.
Het verhaal over de onderzeeër in Zweedse wateren zou onbetekenend zijn gebleven als Håkan von
Enke niet kort na zijn ontboezeming spoorloos verdwijnt.
Wallander die noodgedwongen een periode niet mag werken gaat met de verdwijning aan de slag
en stapje voor stapje wordt het mysterie over de verdwenen oud-officier steeds geheimzinniger
door onbekende familieleden die opduiken en nog meer raadselachtige verdwijningen. Via een
collega in Stockholm krijgt Wallander aanvullende informatie waaruit blijkt dat ook de Zweedse
geheime dienst meekijkt in het onderzoek naar de marineman die toegang heeft gehad tot zeer
vertrouwelijk materiaal en ook contact heeft gehad met premier Palme over het duikbootincident.
Henning Mankell heeft met dit laatste boek een van de grootste politieke schandalen in Zweden
een plek willen geven. Wat gebeurde eigenlijk er in de scherenarchipel voor de kust van Stockholm
en wie doorkruiste de Zweedse wateren per onderzeeër en welke rol had de politiek hierbij?
In dit laatste boek over inspecteur Wallander zien we een kant die we al kenden uit de eerdere
boeken. Een gedreven politieman die zich vastbijt en niet meer loslaat voordat hij weet wat er
is gebeurd. Maar Mankell laat deze laatste keer ook een kant zien van Wallander die worstelt
met zijn fysieke en mentale gezondheid. Zijn suikerziekte die zich ondanks medicatie lastig
laat reguleren door Wallanders grillige eet- en drinkpatroon. De steeds frequenter voorkomende
black-outs die worden gezien als de genadeloze voorbode van Alzheimer hebben het denken van
de politieman in een wurggreep. Bij deze encore laat Henning Mankell nog een aantal spelers
het toneel betreden uit zijn eerdere boeken waaronder ex-vrouw Mona die blijft worstelen met
de drank.
Een laatste toegift van een markante politieman die vanuit Ystad de Scandinavische misdaadroman
weer nieuw leven inblies. Het doek valt, het applaus sterft uit en wat over blijft is een
oorverdovende stilte.