De eenzaamheid is als de regen

De Zweedse schrijver Kristian Lundberg (1966) heeft inmiddels een viertal misdaadromans op zijn naam staan over politieman Nils Forsberg, die werkzaam is in de geboortestad van de schrijver, Malmö. Het is de bedoeling van Lundberg om vijf op zichzelfstaande verhalen te schrijven die samen een groter geheel moeten gaan vormen.

Na zijn debuut Vuurvreter, dat vorig jaar in vertaling verscheen, kwam dit voorjaar deel twee, Poortwachter, in Nederland uit. Een goed moment voor misdaadromans.nl om contact te zoeken met de schrijver en hem een aantal vragen te stellen over zijn worstelende politieman Forsberg en de sociale problematiek in hun beider geboortestad Malmö.


Be patient toward all that is unsolved in your heart and try to love the questions themselves. Do not now seek the answers, which cannot be given you because you would not be able to live them. And the point is to live everything. Live the questions. - Rainer Maria Rilke

Met dit citaat van Nils Forsbergs lievelingsdichter Rilke proberen we de dichter en misdaadauteur Lundberg antwoorden te ontlokken. De vraag waarom de dichter Lundberg overstapt van poëzie naar misdaadromans ligt dan ook voor de hand.
‘De stap van poëzie naar een misdaadroman is niet zo groot als je zou denken. Je stelt jezelf vragen en die probeer je vervolgens te beantwoorden. Op een dag werd ik zo kwaad dat gedichten als stijlvorm niet meer voldeden dat ik overstapte op een vreemd soort misdaadromans.’

In de eerste twee romans wordt een behoorlijk pessimistisch wereldbeeld geschetst. Als het waar is wat Mark Twain schreef, dat een man die voor zijn achtenveertigste een pessimist is teveel weet, en dat hij die daarna nog optimist is te weinig weet, dan moet de conclusie worden getrokken dat er een wijs man aan het woord is.
‘Volgens mijn vrouw is eerder het tegengestelde waar. Ik schrijf over mijn geboortestad Malmö. Een stad waarmee ik een haat-liefdeverhouding heb. Een oude fabrieksstad waar de industrie inmiddels is verdwenen, met alle problematiek van dien. Een plaats waar ik ambivalente gevoelens over heb. De ene dag ben ik er trots op en de volgende zou ik het liefst emigreren.’

Een steeds zichtbaarder economische macht dwingt mens na mens naar de afgrond.Een thema uit het boek lijkt een eerbetoon aan de verliezers. De schaduwen des doods die de straten ’s nachts overnemen. De resten van wat eens menselijk leven was. Verliezers in een stad die alleen om winnaars geeft.
‘Ik kon niet anders dan hierover schrijven. Het gaat deels over het leven dat ik en de meeste van mijn vrienden kenden toen we opgroeiden in Malmö. Door te kiezen voor het perspectief van een politieman wordt het verhaal verteld door de ogen van een Vergilius die plekken kan bezoeken en situaties kan beschrijven die voor de meeste van ons niet toegankelijk zijn. Het is al veel gezegd, maar de misdaadroman is een goede manier om sociale mistanden onder de aandacht van een breder publiek te brengen.’

Het was niet de eerste keer dat Forsberg zich in zijn flat opsloot met als enig doel zich volkomen redeloos te drinken. Het was echter wel de eerste keer dat hij het tegen zijn wil deed. Een politieman zonder problemen kan nooit de hoofdpersoon zijn in een misdaadroman, dus wie is Nils Forsberg?
‘Een waar woord; een hoofdpersoon die niet worstelt wordt al snel saai. Ik heb gekozen voor een mix van een politieman uit Malmö, een goede vriend van me en een deel van mezelf. Een politieman met een zware alcoholverslaving, die een kans krijgt om zichzelf opnieuw te bewijzen. Een twijfelaar met een negatief zelfbeeld en een voorkeur voor de dichter Rainer Maria Rilke. De dichter die eens op bezoek was in een klein plaatsje vlak buiten Malmö.
Rilke die over eenzaamheid schreef:

De eenzaamheid is als de regen.
Ze stijgt uit zee de avond tegen;
van vlakten, ver en afgelegen,
stijgt zij ten hemel, die haar steeds omvat.
En pas vanuit de hemel valt ze op de stad.

Blijft de serie echt beperkt tot vijf boeken?
‘Ik moet zeggen dat ik een beetje spijt heb van deze uitspraak. Maar laten we zien wat gebeurt, het kan nog alle kanten op.
Het derde boek, Malmömannen, gaat in ieder geval over een golf van verkrachtingen in Malmö. De slachtoffers zijn allemaal jonger dan twintig en van allochtone afkomst. Het lijkt het werk van een serieverkrachter. Het onderzoek verloopt stroef en Forsberg wordt van de zaak af gehaald.’

Kristian Lundberg is een schrijver met een eigen geluid. Na twee boeken lijkt een tweedeling te ontstaan. Lezers die niet worden gepakt door de misdaadromans van deze Zweedse dichter en auteur, en zij die halsreikend uitzien naar de vertaling van het derde deel. Gelukkig is het aanbod van Scandinavische auteurs breed genoeg om iedereen te voorzien van een passend aanbod.

© Interview April 2009 voor misdaadromans.nl
door Ronald de Jong