Het experiment
Emil Planck, een vooraanstaand wetenschapper, is van de aardbodem verdwenen. Planck was in de buurt van Spitsbergen bezig met een revolutionair experiment, een meting van de concentratie fluormethaan in de lucht. Dit broeikasgas is zesduizend keer schadelijker dan kooldioxide. Met zijn methode wilde Planck bewijzen dat de uitstoot van het gas nog steeds toe- in plaats van afneemt, zoals was afgesproken in het Kyoto-protocol.
Wanneer Plancks onervaren assistent Kimi Hoorn het onderzoek overneemt, kan hij niet vermoeden dat er een verrader in hun midden is. Een van de leden van Serve Earth, een milieuorganisatie die nauw samenwerkte met Planck, is omgekocht om het experiment te laten mislukken. De man die achter de schermen aan de touwtjes trekt, is Michail Gusin, de directeur van een Russische aluminiumsmelterij. Gusin staat op het punt met zijn bedrijf naar de beurs te gaan en daarbij kan hij absoluut geen negatieve publiciteit gebruiken.
Boekgegevens
Titel: Het experiment (2008)
Auteur: Lennart Ramberg
Originele titel: Kyoto och fjärilarna (2007)
Vertaling: Erica Weeda
Uitgeverij: AW Bruna
ISBN: 90-229-9466-5
Omvang: 294 p.
Gelezen: 09-2008
BOB-score 2/5
Delicate balans
Er verschijnen angstaanjagend veel nieuwe misdaadromans en om potentiële kopers te helpen kiezen
worden de boeken vaak aangeprezen vanuit een specifiek genre. Het succes van het genre wordt in
de regel bepaald door enkele zeer succesvolle auteurs en waar John Grisham en Scott Turrow voorbeelden
zijn binnen het legal thrillergenre, was Robin Cook dit voor de medische thrillers. In het
voetspoor van de succesvolle schrijvers volgen vaak de schrijvers die een minder groot publiek
weten te bereiken maar die wel bijdragen aan de hype rond een genre. Uit de vruchtbare bodem
gevormd door de uitgeverijen is recent een nieuw genre ontsproten: de ecothrillers. Boeken als
De Zwerm van Frank Schätzing en Het broeikaseffect van Kim Stanley Robinson zijn
hiervan internationale voorbeelden. Nederlandse navolgers zijn Dagvals tijding van Marten
van der Veen en Het Kyoto complot van Ruben van Dijk. Thrillers waarin het milieu onder
druk staat en waarbij door individuen wordt gestreden tegen de misdadige uitwassen van de
vervuilende industrie.
Het experiment van Lennart Ramberg is een Scandinavisch voorbeeld uit het genre ecothrillers
dat dit zelfde stramien volgt. De bedreiging van het milieu wordt in dit boek gevormd door de
toename van fluormethaan, één van de broeikasgassen die verantwoordelijk is voor de opwarming
van de aarde. Doctor Emil Planck werkt op Spitsbergen om metingen te doen naar de concentraties
van het schadelijke gas fluormethaan. Op het moment dat Planck verdwijnt zit er voor zijn
assistent Kimi Hoorn niets anders op dan het onderzoek voort te zetten. Het voormalig fotomodel
en aan zichzelf twijfelend wetenschapper vindt al snel meetresultaten van Planck die hij niet
kan verklaren. Samen met de leden van de milieuorganisatie Serve Earth gaat hij op zoek naar
de oorzaak. Een zoektocht die hem via de Noordelijke IJszee naar Rusland brengt. Een zoektocht
naar de bron van de vervuiling.
De Zweedse schrijver Lennart Ramberg heeft met Het experiment zijn eerste misdaadroman
geschreven. Op zijn eigen site geeft Ramberg aan dat hij Smilla's gevoel voor sneeuw
van Peter Høeg heeft gebruik als voorbeeld. Waarbij Smilla het verlangen wekte om te schrijven,
maar dat in de praktijk minder romantisch was dan Ramberg zich dit had voorgesteld.
De schrijver schetst in dit boek de verschillende belanghebbenden, de milieuorganisatie die
invloed wil krijgen om milieuproblemen aan te pakken maar hiervoor wel financiële steun nodig
heeft, de wetenschap die probeert duidelijk te krijgen waardoor het klimaat verandert en de
economische belangen van de vervuilende industrie.
De uitdaging binnen het nieuwe genre ecothrillers is het vinden van de balans tussen spanning
en de vaak technische milieuproblematiek. Hierbij kunnen geloofwaardige en aansprekende
hoofdpersonen de lezer waarnodig nog bij de les houden. Jammer genoeg slaagt Ramberg er in
dit boek niet in om de juiste balans te vinden en zoekt het genre nog steeds naar een aansprekende
kopman.